Jakie zagrożenie niosą za sobą pestycydy w żywności?
Przez dziesięciolecia zarówno pestycydy, jak i przeróżne szkodliwe środki konserwujące były obecne w dostarczanych na rynek produktach żywnościowych. Używanie wielu z nich zostało zakazane, jednak do spożywanej przez ludzi żywności wciąż dodawane są związki chemiczne mające negatywny wpływ na nasze zdrowie. Jakie zagrożenia niesie za sobą spożywanie pestycydów wraz z żywnością? Jak ich skutecznie unikać? Zachęcamy do lektury naszego artykułu.
Czym są pestycydy?
Pestycydy to naturalne lub modyfikowane chemicznie substancje wykorzystywane przy zwalczaniu szkodliwych albo niepożądanych organizmów w trakcie wytwarzania produktów żywnościowych. Skład pestycydów naturalnych tworzą organizmy żywe lub substancje organiczne pochodzenia biologicznego. Pestycydy syntetyczne to z kolei sztucznie wytworzone substancje do zwalczania chorób wywoływanych przez grzyby, wirusy, bakterie czy chwasty. Występują najczęściej w postaci proszku, granulatu, aerozolu lub płynu. Środki te stosuje się w celu utrzymania odpowiedniej kondycji roślin i uwolnienia ich od wszelkiego rodzaju szkodników, mogących zaburzyć ich prawidłowy rozwój. Pestycydy stosowane są głównie jako środki ochrony roślin uprawnych, choć istnieją również specjalne preparaty do ochrony zwierząt hodowlanych oraz produktów już przetworzonych.
Czy pestycydy są groźne dla ludzi?
Pestycydy są szeroko wykorzystywane nie tylko przez zawodowych rolników, ale także osoby amatorsko zajmujące się uprawą roślin w przydomowym ogrodzie. Masowo stosuje się je również w leśnictwie oraz w czasie oprysków roślin na obszarach miejskich. Używanie pestycydów jest ściśle regulowane. Przed dopuszczeniem do obrotu każdy preparat musi uzyskać pozytywną opinię Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Lista aktualnie zarejestrowanych środków ochrony roślin dostępna jest na stronie ministerstwa. Istotne jest też prawidłowe stosowanie tych substancji. Zasady dopuszczalnego dawkowania poszczególnych preparatów zawsze są określone na etykiecie produktu. Jeśli wybrany środek wykorzystywany jest zgodnie z przeznaczeniem, to nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi.
Istnieją jednak udokumentowane przypadki zatrucia pestycydami. Najczęściej dochodzi do tego podczas bliskiego kontaktu z chemicznie przetworzoną substancją. Zatrucia są wynikiem przypadkowego spożycia lub niewystarczającej ochrony osób zajmujących się opryskiem roślin. Przewlekłe problemy ze zdrowiem dotykają pracowników hurtowni sprzedających pestycydy lub rolników korzystających z tych preparatów regularnie przez wiele lat. Pestycydy przyczyniają się do rozwoju procesów rakotwórczych, a także zaburzają regulację nerwowo-hormonalną, co może doprowadzić do powstawania wad wrodzonych lub całkowitej niepłodności wśród osób narażonych na zatrucie.
Jak zwalczać pestycydy w żywności?
Z powodu powszechnego używania pestycydów na obszarze całego świata, narażona na przewlekłe zatrucie szkodliwymi substancjami zawartymi w składzie tych preparatów, jest cała nasza populacja. Pestycydy są przenoszone przez wiatr i spłukiwane przez ulewne deszcze, w wyniku czego dostają się do cieków wodnych oraz przenikają do gleby. Ich gromadzenie się w glebie, powietrzu, a co najważniejsze w żywności może doprowadzić do narastających problemów z układem rozrodczym pod postacią niepłodności, złośliwych nowotworów oraz wad wrodzonych u dzieci.
Dlatego tak ważne jest, aby unikać lub przynajmniej zminimalizować niekorzystne działanie tych substancji. Niezwykle istotne jest przeprowadzanie precyzyjnych badań żywności. W obecnym czasie ogromnym wyzwaniem dla naukowców i technologów żywienia jest prawidłowe zidentyfikowanie substancji wykorzystywanych podczas uprawy roślin i hodowli zwierząt. Można to zrobić wyłącznie przy użyciu nowoczesnych metod oraz zaawansowanych technologicznie narzędzi laboratoryjnych. Takimi z całą pewnością są spektrometry masowe SCIEX stosowane przy ukierunkowanych analizach żywności oraz wysokoprzepustowych testach produktów żywnościowych. Urządzenia te przodują w badaniach jakościowych i ilościowych, zapewniając niezawodne i spójne wyniki otrzymywane w bardzo krótkim czasie.
